Nystatin

Nystatin là gì?

Loại thuốc

Dạng thuốc và Hàm lượng

Kem dùng ngoài 100000 đơn vị trong 1gam; thuốc rửa 100000 đơn vị/ml; mỡ dùng ngoài 100000 đơn vị/g; thuốc đặt âm đạo 100000 đơn vị/viên; bột: 100000 đơn vị/g; hỗn dịch 100000 đơn vị/ ml; viên nén 500000 đơn vị.

Mỗi đơn vị nystatin tương đương 0,0002059mg chế phẩm chuẩn quốc tế lần 2 (1982), trong đó 1mg chứa 4855 đơn vị.

Dược lý và Cơ chế tác dụng

Nystatin là kháng sinh chống nấm được chiết xuất từ dịch nuôi cấy nấm Streptomyces noursei, bột màu vàng, rất ít tan trong nước. Nystatin có tác dụng kìm hãm hoặc diệt nấm tùy thuộc vào nồng độ và độ nhạy cảm của nấm, không tác động đến vi khuẩn chí bình thường trên cơ thể. Nhạy cảm nhất là các nấm men và có tác dụng rất tốt trên Candida albicans.

Cơ chế tác dụng: Do liên kết với sterol của màng tế bào các nấm nhạy cảm nên nystatin làm thay đổi tính thấm của màng nấm. Nystatin dung nạp tốt ngay cả khi điều trị lâu dài và không gây kháng thuốc.

Nystatin có tác dụng chống bội nhiễm Candida albicans đường tiêu hóa trong quá trình điều trị kháng sinh.

Nystatin được hấp thu kém qua đường tiêu hóa, không được hấp thu qua da hay niêm mạc khi dùng tại chỗ, thải trừ chủ yếu qua phân dưới dạng chưa chuyển hóa.

Chỉ định

Dự phòng và điều trị nhiễm nấm Candida ở da và niêm mạc (miệng, đường tiêu hóa, âm đạo).

Chỉ định của Nystatin

Nystatin được sử dụng để điều trị nhiễm nấm ở da, miệng, âm đạo, và đường ruột. Thuốc này không điều trị cho cảm lạnh, cúm, hoặc các loại nhiễm virus khác. Đôi khi nó cũng được sử dụng với những mục đích khác theo chỉ định của bác sĩ.

Dược động học của Nystatin

Dược lý của Nystatin

Nystatin là kháng sinh chống nấm được chiết xuất từ dịch nuôi cấy nấm Streptomyces noursei, bột màu vàng, rất ít tan trong nước. Nystatin có tác dụng kìm hãm hoặc diệt nấm tùy thuộc vào nồng độ và độ nhạy cảm của nấm, không tác động đến vi khuẩn chí bình thường trên cơ thể. Nhạy cảm nhất là các nấm men và có tác dụng rất tốt trên Candida albicans.

Cơ chế tác dụng: Do liên kết với sterol của màng tế bào các nấm nhạy cảm nên nystatin làm thay đổi tính thấm của màng nấm. Nystatin dung nạp tốt ngay cả khi điều trị lâu dài và không gây kháng thuốc.

Nystatin có tác dụng chống bội nhiễm Candida albicans đường tiêu hóa trong quá trình điều trị kháng sinh.

Nystatin được hấp thu kém qua đường tiêu hóa, không được hấp thu qua da hay niêm mạc khi dùng tại chỗ, thải trừ chủ yếu qua phân dưới dạng chưa chuyển hóa.

Hướng dẫn sử dụng Nystatin

Nystatin được bào chế dưới dạng:

• Thuốc nén, thuốc nang, dạng lỏng được uống bằng đường miệng.
• Viên ngậm trong miệng.
• Thuốc đặt và kem bôi âm đạo.
• Dạng bột, thuốc mỡ, kem bôi trên da.

Dùng thuốc theo các hướng dẫn ghi trên bao bì. Sử dụng nystatin đúng theo chỉ dẫn, không dùng nhiều hơn hoặc ít hơn so với quy định của bác sĩ.

• Không nhai hoặc nuốt viên ngậm toàn bộ, ngậm từ từ để chúng tan dần trong miệng. Tiếp tục sử dụng viên ngậm nystatin trong ít nhất 48 giờ sau khi các triệu chứng của nhiễm nấm miệng của bạn biến mất.
• Nystatin lỏng thường được sử dụng 3-5 lần/ngày cho nhiễm nấm miệng và ba lần/ngày cho nhiễm nấm đường ruột, lắc đều chai thuốc trước mỗi lần sử dụng. Nếu bạn đang sử dụng nystatin lỏng để điều trị nhiễm nấm miệng hãy dùng mỗi bên miệng nửa liều thuốc và ngậm chúng trong miệng vài phút trước khi nuốt. Vệ sinh răng miệng thật tốt rất quan trọng cho việc chữa nhiễm nấm miệng. Nếu bạn đang sử dụng nystatin lỏng cho một bệnh nhiễm nấm đường ruột nuốt lượng thuốc mà bạn đã đo theo liều chỉ định, không cần ngậm nó trong miệng.
• Nystatin dạng thuốc mỡ da hay kem thường được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị nhiễm nấm da. Rửa sạch và lau khô vùng bôi thuốc trước khi bôi thuốc. Thoa một lượng nhỏ kem hoặc thuốc mỡ lên khu vực bệnh và nhẹ nhàng xoa bóp để chúng thẩm thấu qua da của bạn. Không để thuốc dính vào mắt, mũi, miêng.
• Nếu bạn đang sử dụng thuốc bột cho chân bị nhiễm nấm hãy rắc thuốc bột bên trong giày, tất cũng như trên đôi chân của bạn.
• Viên nén và kem bôi âm đạo Nystatin thường được sử dụng một lần hoặc hai lần/ngày cho điều trị nhiễm nấm âm đạo. Viên nén âm đạo Nystatin thường được sử dụng trong 2 tuần ở những phụ nữ không mang thai và từ 3-6 tuần trước khi phụ nữ mang thai sinh nở. Đặt thuốc và bôi kem theo hướng dẫn sử dụng in trên bao bì.

Chống chỉ định Nystatin

Không sử dụng thuốc nếu bạn bị dị ứng với thuốc hoặc với bất kỳ thành phần nào trong thuốc.

Tác dụng phụ Nystatin

Nystatin có thể gây ra tác dụng phụ. Nystatin ở dạng thuốc đặt âm đạo hoặc kem bôi da có thể sẽ gây ra các tác dụng phụ như: ngứa, kích ứng, cảm giác nóng bừng. Với viên uống và thuốc dạng lỏng, có thể gây ra các tác dụng phụ như: tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, nổi mẩn da. Gọi cho bác sĩ ngay nếu có bất kì dấu hiệu nào ở trên.

Nội dung được lấy từ version 1

Tác dụng không mong muốn (ADR)

Nystatin hầu như không độc và không gây mẫn cảm và dung nạp tốt ở tất cả các lứa tuổi, kể cả trẻ nhỏ suy yếu và ngay cả khi dùng kéo dài.

Ở những người bệnh mẫn cảm với candidin, dùng thuốc uống có thể gây biểu hiện dị ứng do tiêu diệt đột ngột nấm Candida và giải phóng nhiều candidin. Khi xảy ra phải ngừng nystatin ngay.

• Ít gặp, 1/1000 < ADR < 1/100
• Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, ỉa chảy, rối loạn tiêu hóa sau khi uống thuốc, nhất là khi sử dụng liều quá 5 triệu đơn vị một ngày.
• Da: Mày đay, ngoại ban.
• Hiếm gặp, ADR < 1/1000: Gây kích ứng tại chỗ. Hội chứng Steven - Johnson.

Tương tác Nystatin

Bị mất tác dụng kháng Candida albicans nếu dùng đồng thời riboflavin phosphat.

Khi dùng nystatin theo đường uống, tránh dùng các thuốc làm thay đổi nhu động ruột, các thuốc bao niêm mạc tiêu hóa vì làm cản trở tác dụng của nystatin.

Lưu ý sử dụng Nystatin

Trước khi sử dụng nystatin, cho bác sĩ và dược sĩ của bạn biết nếu bạn bị dị ứng với nystatin hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc. Nói với bác sĩ và dược sĩ những thuốc mà bạn đang dùng, bao gồm cả vitamin.

Trao đổi với bác sĩ về việc dùng thuốc nếu bạn đang mang thai và cho con bú.

Xử lý quá liều Nystatin

Rửa dạ dày, sau đó dùng thuốc tẩy và điều trị hỗ trợ thích hợp.

Xử lý quên liều Nystatin

Dùng liều đó ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên nếu đã gần tới giờ uống liều tiếp theo thì hãy bỏ qua liều đó và tiếp tục lịch trình dùng thuốc theo chỉ dẫn. Không dùng liều gấp đôi để bù cho liều đã bỏ lỡ.

Cảnh báo khi sử dụng Nystatin

Nếu có phản ứng quá mẫn xảy ra, nên ngừng thuốc ngay và có biện pháp xử lý thích hợp. Không chỉ định dùng cho nhiễm nấm toàn thân vì thuốc không hấp thu qua đường tiêu hóa.

Điều kiện bảo quản

Nystatin

Giữ thuốc dạng viên nén và dạng lỏng trong hộp kín, ngoài tầm với của trẻ em. Bảo quản ở nhiệt độ phòng, nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp.Với thuốc bột và viên ngậm, viên đặt âm đạo và kem bôi âm đạo ở trong tủ lạnh, không được để chúng bị đông lạnh.